จำแนกตามส่วนประกอบทางเคมีในอาหาร แบ่งได้ 6 ประเภท คือ


วัตถุดิบอาหารสัตว์ (FEEDSTUFFS)

      วัตถุดิบอาหารสัตว์ (Feedstuffs) หมายถึง สารอาหารใดๆ ที่ให้โภชนะ ที่สัตว์กินเข้าไปแล้วก่อให้เกิดประโยชน์แก่สัตว์โดยวัตถุดิบอาจได้มาจากแหล่งธรรมชาติ เช่น พืช, สัตว์ หรือ อาจจะได้จากการสังเคราะห์ทางเคมี เช่น กรดอะมิโน เป็นต้นซึ่งวัตถุดิบอาหารสัตว์แต่ละชนิดมีคุณค่าทาง โภชนะและข้อจำกัดในการใช้แตกต่างกันไป

กลุ่มคาร์โบไฮเดรท

      เป็นสารอินทรีย์ที่ประกอบด้วยธาตุ C, H และ O เป็นส่วนประกอบประมาณ 3 ใน 4 ส่วน เป็นอาหารที่ให้พลังงานและความร้อน ซึ่งแบ่งตามการย่อยได้ 2 ประเภทคือ

  • เป็นคาร์โบไฮเดรทที่ย่อยได้ง่าย เช่น ข้าวโพด ข้าวฟ่าง มันสำปะหลัง เป็นต้น
  • เป็นคาร์โบไฮเดรทที่ย่อยได้ยาก มีส่วนประกอบของ Cellulose เป็นส่วนใหญ่ ได้แก่ หญ้า และ ถั่วอาหารสัตว์

กลุ่มโปรตีน

      เป็นสารอินทรีย์ที่ประกอบด้วยธาตุ C, H, O, N และธาตุอื่นๆอยู่ด้วยเช่น Fe, P เป็นอาหารที่จำเป็นสำหรับการเจริญเติบโต และเป็นแหล่งของกรดอะมิโนที่จำเป็นสำหรับสัตว์ อาหารโปรตีนแบ่งได้ 2 พวกคือ

  • เช่น ถั่วต่างๆ, ใบกระถิน เป็นต้น
  • เช่น ปลาป่น, เนื้อป่น, เลือดป่น เป็นต้น



กลุ่มไขมัน

      เป็นอาหารที่ให้พลังงานเช่นเดียวกับคาร์โบไฮเดรทแต่ไขมันให้พลังงานมากกว่าคาร์โบไฮเดรทถึง 2.25 เท่า แหล่งของอาหารไขมันได้แก่

  • เช่น เมล็ดฝ้าย, เมล็ดถั่วเหลือง,น้ำมันมะพร้าว,น้ำมันปาล์ม,น้ำมันรำข้าว เป็นต้น
  • เช่น ไขวัว, ไขมันหมู เป็นต้น
*ไขมันใช้ผสมในอาหารสัตว์เพื่อยกระดับพลังงาน เป็นวัตถุดิบอาหารที่จำเป็นสำหรับสุกร ช่วยลดการเป็นฝุ่นในอาหาร ทำให้อาหารอัดเม็ดง่าย เพิ่มความน่ากิน เพิ่มปริมาณกรดไขมันที่จำเป็น แต่มีปัญหาคือทำให้อาหารหืนง่าย และถ้าสุกรได้รับเกิน 5-7 เปอร์เซ็นต์ ของสูตรอาหารอาจทำให้ลักษณะไขมันของซากมีปัญหา

กลุ่มแร่ธาตุ

      เป็นส่วนประกอบสำคัญของโครงสร้างกระดูก และส่วนต่างๆของร่างกาย แร่ธาตุที่เป็นอาหารสัตว์ได้แก่ Na, K, Ca, Mg, P, Cl, I, S, Cr, Mn, Fe, Cu, Zn ซึ่งแร่ธาตุเหล่านี้มาจาก เปลือกหอย, หินปูน, กระดูกป่น, เกลือ เป็นต้น



กลุ่มตามิน

      เป็นอาหารที่จำเป็นสำหรับสัตว์ ช่วยให้การทำงานของร่างกายเป็นไปอย่างสมบูรณ์ แบ่งเป็น 2 ชนิดคือ

  • เช่น Vitamin B complex, C
  • เช่น Vitamin A, D, E และ K



กลุ่มน้ำ

      เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับสัตว์มาก ซึ่งหากสัตว์ขาดน้ำมักจะตายก่อนสัตว์ที่อดอาหาร โดยสัตว์ได้รับน้ำ 3 ทางด้วยกันคือ จากการดื่มโดยตรง, จากอาหาร และจากขบวนการเมทาบอลิซึมในร่างกาย


จำแนกตามจำนวนโภชนะที่ย่อยได้ แบ่งเป็น 2 ชนิดคือ



สารเสริมประสิทธิภาพ